ABD’nin Federal İletişim Komisyonu, geçtiğimiz hafta internet tarihinin en tartışmalı kararlarından birisini aldı ve yankıları hala sürüyor. Ağ tarafsızlığı ilkelerinin yasal olarak kaldırılmasına ilişkin ilk örnek ortaya çıktı.

Hepimizin de bildiği gibi haritalar üzerinde gördüğümüz siyasi sınırlar, internette geçerli değildir. Bu ortamı hangi ülke daha iyi kullanırsa, gücü de onun elinde olur. Bu nedenle ABD’nin Federal İletişim Komisyonu FFC’nin geçtiğimiz hafta aldığı karar sadece ABD’li internet kullanıcılarını değil, bütün dünyayı ilgilendiriyor. 

Ağ tarafsızlığı denilen ve internet üzerinden hizmet veren şirketlerin, eşitlikçi bir yaklaşımla insanları suistimal etmelerini engelleyen yasal kararlar kaldırıldı. Bunun tüketiciler bazında oldukça fazla anlamı var. Ancak en önemlisi dengesiz fiyat politikaları ve mağduriyetler doğurabilir. “Elin ABD’sinde olmuş, bizi etkiler mi?” demeyin, zira etkiler. Bu tarz bürokratik süreç içeren olaylar, dalga dalga bütün dünyaya yayılabilirler.

Ancak bu konuda diğer ülkelerin alacakları kararlar da önemli. FFC’nin Türkiye’deki karşılığı olan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu BTK’nın tavrı da önemlidir. FFC’nin bu kararı, emsal olarak algılanıp Türkiye’deki yasal süreçte referans olarak da alınabilir. 

Diğer yandan farklı ülkelerin bu girişime ilişkin tepkileri sürerken, bir tepki de Portekiz merkezli bir internet servis sağlayıcısı olan MEO'dan geldi. Şirket, ABD’nin bu kararı sonrasında ülkedeki internet kullanımlarının ve ücretlendirmelerin neye benzeyeceğini sembolize etmek için bir web sitesi açtı. 

Mesajlaşma ve video izleme gibi hizmetler sunan internete bağlı uygulamalar, ek ücrete tabi tutulabiliyor:

Yani ücretsiz olarak servis edilen bir uygulamayı kullanmak için, mobil operatörünüz sizden ek ücret talep edebiliyor. 

Basit bir dille belirtmek gerekirse ağ tarafsızlığı, internetteki tüm verilere eşit muamele edilmesi anlamına gelir. Bir internet servis sağlayıcısı, belirli şirketlere veya onların sağladığı verilere öncelik veremez, belirli web sitelerine ve uygulamalara erişmek için kullanıcılarından daha fazla ücret talep edemez.

Ağ tarafsızlığı, kullanıcılar açısından oldukça avantajlı bir durumken, şirketlerin ek kısıtlamalara sahip olmalarını sağlıyor.

Portekiz, Avrupa Birliği'nin ağ tarafsızlığı kurallarına bağlı kalan bir ülke. Yani ABD benzeri bir uygulamaya geçiş yapması AB’nin kararına bağlı. Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu işin Türkiye’deki sorumlusu ise BTK. Kurumun bundan sonra izleyeceği yol ülkemizdeki internet hizmetlerinin geleceği için çok önemli.

Bildiğiniz üzere Turkcell, Vodafone, Türk Telekom ve TurkNet başta olmak üzere çeşitli servis sağlayıcısı şirket bulunuyor. Bunların 3’ü mobil operatör olarak da hizmet veriyor. Eğer ABD’deki karar emsal olarak alınırsa sadece şu durumu hayal edin:

Facebook’a girmek için ekstra 5 TL, Instagram'a yüksek hızlarda bağlanmak için 10 TL, WhatsApp kullanmak için 5 TL, YouTube kullanmak isterseniz 10 TL gibi faturalandırma ya da ücretlendirme seçenekleriyle karşılaşabiliriz.